Marta Deskur – Fanshon II

​Fanshon II to kontynuacja projektu zrealizowanego przez Martę Deskur w 2003 roku podczas stypendium pobytowego w Künstlerhaus Bethanien w Berlinie. Tematem projektu były muzułmańskie chusty, ale artystka wyraźnie dystansowała się wobec religijnej symboliki chust w tradycji islamu. Mieszkając na Kreuzbergu, w tureckiej dzielnicy miasta obserwowała i filmowała kobiety noszące chusty, a właściwie sposób ich noszenia i ich niebywałą różnorodność. Chusty muzułmańskie zazwyczaj postrzegane jako tradycyjne nakrycie głowy, rodzaj zasłony broniącej dostępu obcym spojrzeniom, w pracach Marty Deskur odsłaniają swe niezwykłe bogactwo. Wielobarwne, wzorzyste lub jednokolorowe, wiązane i drapowane na przeróżne sposoby, okazują się być podatne na wpływy współczesnej mody.

​Nie ulegając pokusie egzotyzacji tematu, daleka od stereotypu fascynacji orientem, Marta Deskur patrzy na chusty jak na część ubioru, sposób zaznaczenia przynależności, ale i zarazem własnej indywidualności.

​W projekcie zrealizowanym dla Galerii Le Guern, sfotografowane i wykadrowane przedstawienia chust są wypalone na ceramicznych kaflach. Pośród nich artystka umieszcza kafle z innym okryciem głowy – przedstawieniem welonu zakonnego. Powraca do tematu podjętego już wcześniej, w filmie z 1999 roku pt. Welon to moje włosy. W zestawieniu muzułmańskiej chusty z welonem zakonnym unika jakichkolwiek generalizacji na temat zderzenia kultur czy tradycji. Sekwencje filmowych kadrów pokazują codzienną czynność upinania i układania welonu. Podobnie jak sceny zarejestrowane kamerą na ulicach berlińskiego Kreuzbergu z kobietami w trakcie ich zwyczajnych, codziennych rytuałów spacerowania, robienia zakupów, powolnych lub pospiesznych rozmów, spotkań, gestów. ​Muzułmańska chusta i zakonny welon to wizualne motywy, które w interpretacji Marty Deskur, w ich wyszukanej formie mienią się odcieniami znaczeń bardziej zniuansowanych aniżeli łatwe uproszczenia na temat kulturowych relacji pomiędzy Wschodem i Zachodem.

kurator wystawy: Bożena Czubak